Instalatorzy
29.05 - 31.11.2014
Art Stations Gallery - Poznań
Artyści: Wojciech Bąkowski, Jan Berdyszak, Izabella Gustowska, Jarosław Kozłowski,
Katarzyna Krakowiak, Mariusz Kruk, Maciej Kurak, Piotr Kurka, Agata Michowska,
Antoni Mikołajczyk, Andrzej Pepłoński, Monika Sosnowska.
Kurator: Mateusz Bieczyński
Współpraca i aranżacja wystawy: Maciej Kurak
Praca: Sztuka Wyboru - Fragmenty (2006-2007)
Tytułowych Instalatorów łączą dwie cechy. Przede wszystkim każdy z bohaterów wystawy
w galerii Art Stations silnie związany jest, jako absolwent lub wykładowca,
z Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu (wcześniej Akademią Sztuk Pięknych). Drugim
elementem wspólnym dla tej grupy twórców jest medium artystyczne – instalacja. Punktem
wyjścia wystawy jest termin „Poznańska Szkoła Instalacji” (PSI) ukuty w latach 90. przez
krytyków związanych z magazynem Raster. Konfrontacja tej kategorii z rzeczywistością
i aktualnym dorobkiem Instalatorów stała się naczelną motywacją przy tworzeniu koncepcji
wystawy.
W kontekście ekspozycji termin „instalacja” należy rozumieć szeroko, jako dzieło
plastyczne o przestrzennym charakterze, złożone z elementów składowych o różnej naturze
(np. rzeźba, obiekt, video, fotografia), którego znaczenie łączy się silnie z kontekstem
prezentacji. Już ta pojemna definicja pojęcia zwiastuje, że wystawa będzie przeglądem dzieł
charakteryzujących się różnorodnością form, tematów i przekazów, stąd medium jest tutaj
stosunkowo luźną klamrą, a nie kluczem służącym stworzeniu całościowej charakterystyki
„poznańskiego ducha sztuki”. Czy w związku z tym zasadne jest zamykanie dzieł
poznańskich artystów, nazywanych przez Rastrowców prześmiewczo „psikusami”
(pochodna od skrótu PSI), w ramy jednej szkoły?
Ekspozycja podzielona jest na trzy części odpowiadające trzem generacjom Instalatorów.
Ten układ umożliwi widzom obserwację rozwoju medium w twórczości poznańskich
artystów w ramach poszczególnych pokoleń, ale także pomiędzy generacjami.
Dzieła artystów o najdłuższym stażu – Jana Berdyszaka, Izabelli Gustowskiej, Jarosława
Kozłowskiego i Antoniego Mikołajczyka – z historyczno-artystycznego punktu widzenia
można określić mianem „protoinstalacji”. Każde z ich dzieł w różnym stopniu nosi w sobie
ślady tendencji leżących u podstaw kształtowania się instalacji, takich jak ready made czy
kierunki analityczne z konstruktywizmem na czele, jak również odblaski nurtów
bezpośrednio poprzedzających powstanie instalacji, jak environment i minimalizm.
Debiuty Agaty Michowskiej, Piotra Kurki, Mariusza Kruka i Andrzeja Pepłońskiego
przypadły z kolei na lata 80. i 90. Ich realizacje łączy poetyzacja języka, a nawet nieco
bajkowa forma. Prace zawierają ślady myślenia surrealistycznego, mają w dużym stopniu
charakter wypowiedzi intymnych i są refleksją osobistych doświadczeń, odnoszą się także
do problemu względności ludzkiego doświadczenia i wiedzy o oglądanych przedmiotach.
Trzecia część wystawy poświęcona jest twórczości najmłodszego w tym zestawieniu
pokolenia twórców: Katarzyny Krakowiak, Moniki Sosnowskiej, Wojciecha Bąkowskiego
oraz Macieja Kuraka. Prace tych artystów podejmują temat niedoskonałości lub
niefunkcjonalności różnych aspektów ludzkiego życia, które z pozoru wydają się jasno
określone i uporządkowane.
Prezentowane na wystawie instalacje łączy wolność od społeczno-politycznych narracji
i ideologicznych sporów, można więc tutaj mówić o wyraźnym zwrocie w kierunku
autonomii sztuki. Artyści formułują w swoich pracach przekaz o uniwersalnym charakterze,
chętnie odnoszą się do prawideł rządzących rzeczywistością czy różnej skali
nieprawidłowości zachodzących w naszym otoczeniu. W prezentowanych dziełach ujawnia
się także silny pierwiastek konceptualny, wyrażający się zarówno w refleksji nad statusem
dzieła sztuki, jak również przestrzeni, w której dzieło to funkcjonuje. Te cechy wspólne nie
rozstrzygają jednak o zasadności zamykania prezentowanych prac i ich autorów w ramach
jednej kategorii. Pytanie o ich związki i współzależności pozostaje otwarte i ma być
bodźcem do dalszych dyskusji o poznańskiej sztuce i jej twórcach.
Prezentacja obejmuje prace ze zbiorów Grażyny Kulczyk, jak również innych polskich
i zagranicznych kolekcji sztuki współczesnej oraz najnowsze dzieła, przygotowane przez
artystów specjalnie na potrzeby wystawy.
Dynamika poznańskiej sceny artystycznej rozbudziła w Grażynie Kulczyk zainteresowanie
sztuką. Wystawa jest nawiązaniem do bodźców i motywacji, które skłoniły kolekcjonerkę
do pierwszych zakupów oraz wskazaniem, że prace poznańskich Instalatorów były i są
ważną, i mocną gałęzią Kolekcji.
Wystawie towarzyszy książka pt. "Instalatorzy" pod redakcją kuratora, Mateusza
Bieczyńskiego. Celem publikacji jest pogłębienie dyskusji na temat zjawiska "Poznańskiej
Szkoły Instalacji"; złożyły się na nią wywiady z artystami zaproszonymi do udziału
w wystawie, a także rozmowa z twórcą pojęcia PSI, Łukaszem Gorczycą oraz artystą
i krytykiem sztuki, Markiem Wasilewskim. Uzupełnieniem wywiadów są analityczne teksty
Mateusza Bieczyńskiego i prof. Grzegorza Dziamskiego na temat zjawiska PSI i medium
instalacji. Książka powstała w wyniku współpracy Art Stations Foundation z Uniwersytetem
Artystycznym w Poznaniu.
Tytułowych Instalatorów łączą dwie cechy. Przede wszystkim każdy z bohaterów wystawy
w galerii Art Stations jest silnie związany, jako absolwent lub wykładowca,
z Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu (wcześniej Akademią Sztuk Pięknych). Drugim
elementem wspólnym dla tej grupy twórców jest medium artystyczne – instalacja. Punktem
wyjścia wystawy jest termin „Poznańska Szkoła Instalacji” (PSI) ukuty w latach 90.
przez krytyków związanych z magazynem Raster. Konfrontacja tej kategorii
z rzeczywistością i aktualnym dorobkiem Instalatorów stała się naczelną motywacją przy
tworzeniu koncepcji wystawy.
Jan Berdyszak, „Szkicownik transparentny 19772005”, Kolekcja Grażyny Kulczyk
W kontekście ekspozycji termin „instalacja” należy rozumieć szeroko, jako dzieło
plastyczne o przestrzennym charakterze, złożone z elementów składowych o różnej naturze
(np. rzeźba, obiekt, video, fotografia), którego znaczenie łączy się silnie z kontekstem
prezentacji. Już ta pojemna definicja pojęcia zwiastuje, że wystawa będzie przeglądem dzieł
charakteryzujących się różnorodnością form, tematów i przekazów, stąd medium jest tutaj
stosunkowo luźną klamrą, a nie kluczem służącym stworzeniu całościowej charakterystyki
„poznańskiego ducha sztuki”. Czy w związku z tym zasadne jest zamykanie dzieł
poznańskich artystów, nazywanych przez Rastrowców prześmiewczo „psikusami”
(pochodna od skrótu PSI), w ramy jednej szkoły?
Ekspozycja podzielona jest na trzy części odpowiadające trzem generacjom Instalatorów.
Ten układ umożliwi widzom obserwację rozwoju medium w twórczości poznańskich
artystów w ramach poszczególnych pokoleń, ale także pomiędzy generacjami.
Dzieła artystów o najdłuższym stażu – Jana Berdyszaka, Izabelli Gustowskiej, Jarosława
Kozłowskiego i Antoniego Mikołajczyka – z historyczno-artystycznego punktu widzenia
można określić mianem „protoinstalacji”. Każde z ich dzieł w różnym stopniu nosi w sobie
ślady tendencji leżących u podstaw kształtowania się instalacji, takich jak ready made
czy kierunki analityczne z konstruktywizmem na czele, jak również odblaski nurtów
bezpośrednio poprzedzających powstanie instalacji, jak environment i minimalizm.
Debiuty Agaty Michowskiej, Piotra Kurki, Mariusza Kruka i Andrzeja Pepłońskiego
przypadły z kolei na lata 80. i 90. Ich realizacje łączy poetyzacja języka, a nawet nieco
bajkowa forma. Prace zawierają ślady myślenia surrealistycznego, mają w dużym stopniu
charakter wypowiedzi intymnych i są refleksją osobistych doświadczeń, odnoszą się także
do problemu względności ludzkiego doświadczenia i wiedzy o oglądanych przedmiotach.
Trzecia część wystawy poświęcona jest twórczości najmłodszego w tym zestawieniu
pokolenia twórców: Katarzyny Krakowiak, Moniki Sosnowskiej, Wojciecha Bąkowskiego
oraz Macieja Kuraka. Prace tych artystów podejmują temat niedoskonałości lub
niefunkcjonalności różnych aspektów ludzkiego życia, które z pozoru wydają się jasno
określone i uporządkowane.
Prezentowane na wystawie instalacje łączy wolność od społeczno-politycznych narracji
i ideologicznych sporów, można więc tutaj mówić o wyraźnym zwrocie w kierunku
autonomii sztuki. Artyści formułują w swoich pracach przekaz o uniwersalnym charakterze,
chętnie odnoszą się do prawideł rządzących rzeczywistością czy różnej skali
nieprawidłowości zachodzących w naszym otoczeniu. W prezentowanych dziełach ujawnia
się także silny pierwiastek konceptualny, wyrażający się zarówno w refleksji nad statusem
dzieła sztuki, jak również przestrzeni, w której dzieło to funkcjonuje. Te cechy wspólne
nie rozstrzygają jednak o zasadności zamykania prezentowanych prac i ich autorów
w ramach jednej kategorii. Pytanie o ich związki i współzależności pozostaje otwarte i ma
być bodźcem do dalszych dyskusji o poznańskiej sztuce i jej twórcach.
Prezentacja obejmuje prace ze zbiorów Grażyny Kulczyk, jak również innych polskich
i zagranicznych kolekcji sztuki współczesnej oraz najnowsze dzieła, przygotowane
przez artystów specjalnie na potrzeby wystawy. Dynamika poznańskiej sceny artystycznej
rozbudziła w Grażynie Kulczyk zainteresowanie sztuką. Wystawa jest nawiązaniem
do bodźców i motywacji, które skłoniły kolekcjonerkę do pierwszych zakupów
oraz wskazaniem, że prace poznańskich Instalatorów były i są ważną, i mocną gałęzią
kolekcji.