Medytacje Fibonacciego+Sztruksowy zając
VIDEO (dwa pionowe monitory) /2'22''/
2018 / Izabella Gustowska
Mateusz Rogala: montaż zdjęć
______________________________________________________________________
KATARZYNA
Jest rok 1924,
gorące lato nad Zatoką Ryską.
Katarzyna w pływackim czepku
odwraca głowę
w lewo i w prawo,
w lewo i znowu w prawo …
Woda płynie płasko, wybrzusza się.
Katarzyna czuje jej płynny kształt.
DANIELLE
Danielle jest taka szczupła, przy Chantez
i Abigail, kiedy one - filmowe Josephines wykonują obroty raz, dwa, trzy...
i znowu raz, dwa, trzy…
Danielle zatrzymana w kadrze staje się tożsama z „Dziewczyną w zielonym pływackimczepku”. To ta właśnie praca Alexa Katza
podobnie jak grafiki Davida
Hockneya, Roberta Rauschenberga, Wolfganga Troschke i moja dostały nagrody
na 9 British International Print Biennale w Bradford w 1986 roku.
Kobieta w zielonym pływackim czepku przypłynie do mnie ponownie po 27 latach
w upalne nowojorskie lato 2013.
______________________________________________________________________
Wykorzystano/przetworzono;
Katarzyna Kobro nad Zatoką Ryską, Łotwa lato 1924, autor nieznany
Fragmenty filmu I.Gustowskiej Przypadek Josephine H... 2014
______________________________________________________________________
27.04 - 15.08.2018
Medytacje Fibonacciego + Sztruksowy Zając |
Wobec Katarzyny Kobro (1898-1951)
Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie
Kuratorka: dr Dorota Grubba-Thiede
KRZYSZTOF M. BEDNARSKI/ JAN BERDYSZAK/ JOSEPH BEUYS/ GERHARD
BLUM-KWIATKOWSKI/ HANNA BRZUSZKIEWICZ/ TATIANA CZEKALSKA +
LESZEK GOLEC/ WANDA CZEŁKOWSKA/ WITOSŁAW CZERWONKA + LESZEK
BROGOWSKI/ NICOLAS GROSPIERRE/ IZABELLA GUSTOWSKA/ EMILIA
GRUBBA/ JERZY GRZEGORSKI/ MARIA JAREMA/ SYLWIA JAKUBOWSKA/
ANNA + KRYSTIAN + KATARZYNA+ KRYSTIAN JARNUSZKIEWICZ/
KATARZYNA KOBRO/ JAROSŁAW KOZAKIEWICZ/ MONIKA KRYGIER/ AURELIA
MANDZIUK-ZAJĄCZKOWSKA + ALICJA KUJAWSKA/ EDWARD KRASIŃSKI/
SŁAWOMIR LIPNICKI + ANNA ZELMAŃSKA-LIPNICKA/ ANDRZEJ MITAN/
JERZY MIZERA + MAREK SAREŁŁO/ ANITA OBORSKA-ORACZ/ ANDRZEJ
PARUZEL + MAŁGORZATA PARUZEL + PIOTR WEYCHERT/ ROMAN PNIEWSKI/
KATARZYNA PODPORA/ JÓZEF ROBAKOWSKI + JANUSZ ZAGRODZKI/ ROBERT
RUMAS + ZBIGNIEW LIBERA/ HENRYK STAŻEWSKI/ MACIEJ SZAŃKOWSKI/
WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI/ STEFAN WEGNER/ HENRYK WICIŃSKI/ ANDRZEJ
WOJCIECHOWSKI/ IWONA TEODORCZUK-MOŻDŻYŃSKA + AGNIESZKA
ZGIRSKA + MATEUSZ SENKIEWICZ/ DOBROCHNA SURAJEWSKA + ANDRZEJ
KAROLEWICZ/ WACŁAW SZPAKOWSKI/ LUDMIŁA STEHNOVA/ AGATA
ZIELIŃSKA-GŁOWACKA/ BOLESŁAW UTKIN
„MEDYTACJE FIBONACCIEGO + sztruksowy zając | wobec Katarzyny Kobro
(1898-1951)” jest kontekstową wystawą przypominającą o jednej z najwybitniejszych
rzeźbiarek współczesnych – Katarzynie Kobro (1898 – 1951), w 120 rocznicę jej urodzin,
rangą oraz oryginalnością dokonań porównywaną do Constantina Brancusiego czy Alberta
Giacomettiego. Losy życiowe wpłynęły na tylko nieznaczne zachowanie jej dorobku
(podobnie jak oeuvre Umberta Boccioniego, czy Henryka Wicińskiego). Zarazem jest to
fenomen i punkt odniesienia dla innych wybitnych artystów. Ekspozycja przybliża spektrum
jej dokonań, wskazując też osobowości tworzące równolegle [m.in. Henryk Wiciński i
Maria Jarema], a także świetne realizacje artystów młodszych pokoleń dla których jej
sylwetka była Podmiotem dialogu.
Ekspozycja wytycza kilka perspektyw, w tym: analityczno-strukturalne i psychoanalityczne,
nawiązujące m.in. do badań Suzanne Preston Blier, rozpatrującej fenomen niewielkich
figurek jako obiektów mających moc łagodzenia surowych reguł społecznych, w kontekście
wykonywanego przez Katarzynę Kobro cyklu maskotek dla dzieci. Była to działalność i
praktyczna (zarobkowa) i artystyczno-projektowa, stąd drugi człon tytułu wystawy
„sztruksowy zając”, zachowana [i eksponowana w PGS] maskotka Katarzyny Kobro, k
tórą artystka ofiarowała córce – Nice Strzemińskiej, a ta ofiarowała ją Monice Krygier.
Wskazane są również „nadzawartości” w dziełach, teorii oraz pedagogice Kobro, np.
nowatorskie programy dla „gospodyń domowych” z lat 30., jako zwiastun koncepcji „rzeźby
społecznej” Josepha Beuysa, postulowanej przez artystę od lat 60. XX w.
Poetyka tytułu buduje zarazem delikatny pomost między filozofiami praktyk twórczych
Kobro i Beuysa, obu wybitnych artystów, tragicznie przez historię społeczno-militarną
doświadczonych, co zaowocowało u Beuysa kultowym dziś działaniem: Jak wytłumaczyć
obrazy martwemu zającowi 1965, interpretowanym w kontekście heroicznych prób
odsunięcia lęku przed śmiercią, „obycia się z nią” czy niwelowania granicy, jako próba
uchylenia i transmisji między granicznymi stanami.
Ekspozycja przybliża filozofie społecznie zaangażowanej sztuki i myśli Kobro, szczególnie
rzeźby - w czasoprzestrzenności najzupełniej pokojowej, delikatniej, o dobroczynnych
skutkach w świecie, wprowadzających aspekt wyciszenia konfliktów międzyludzkich,
komfort wizualny przestrzeni, możliwość współoddychania(1).
Aranżacja przestrzenna oparta na dialogach problemowych i kontrastach skali
eksponowanych prac, tworzy iluzję znajdowania się wewnątrz ogromnej Rzeźby
przestrzennej Katarzyny Kobro z lat 1927-1931 - w ciągu Fibonacciego.
/dr Dorota Grubba-Thiede, kuratorka wystawy; Międzywydziałowy Instytut Nauk o Sztuce
ASP w Gdańsku i Polskiego Instytut Studiów nad Sztuką Świata/
______________________________________________________________________
(1) Welsch Wolfgang, Przestrzenie dla ludzi?, w: Co to jest architektura, red. A. Budak,
Kraków 2002, t.I, s.181.
Prace ze zbiorów: Muzeum Narodowego w Krakowie, Starmach Gallery w Krakowie,
Królikarni - Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego Oddziału Muzeum
Narodowego w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Kolekcji Artystów,
Rodzin Artystów, Kolekcji Antoniego Michalaka, Kolekcji Dariusza Bieńkowskiego,
Kolekcji Krzysztofa Musiała, Kolekcji Prywatnych, Galerii Pola Magnetyczne + Fundacji
Archeologii Fotografii w Warszawie, Centrum Sztuki Galerii EL w Elblągu + Fundacji
Arton z Warszawy, Muzeum Okręgowego w Toruniu